II. Mahmut Dönemi Islahatları

2. MAHMUT DÖNEMİ ISLAHATLARI

SENED-İ İTTİFAK(1808)
Bu antlaşma 2. Mahmut ile ayanlar arasında imzalanmıştır.Ayanlar,Anadolu’da şehrin en nüfuslu ve zengin kişileriydi.Osmanlı merkezi otoritesinin zayıflaması üzerine devlet,ayanlarla işbirliği yaparak onların varlığını hukuken tanımıştır.
A-ASKERİ ALANDA YAPILAN ISLAHATLAR
SEKBAN-I CEDİD ORDUSUNUN KURULMASI
2.Mahmut,saltanatının ilk dönemlerinde kapatılan Nizam-ı Cedit ordusunun yerine Alemdar Mustafa Paşa’nın çalışmalarıyla Sekban-ı Cedit adıyla yeni bir askeri ocak kurmuştur.Ancak bu ocak bir süre sonra Yeniçerilerin ayaklanması sonucunda ortadan kaldırılmıştır.
EŞKİNCİ OCAĞININ KURULMASI
2.Mahmut Sekban-ı Cedit ordusunun kapatılmasından sonra yeniçeri bölükleri arasından,Avrupa tarzında eğitim yapan Eşkinci Ocağını kurdu.
YENİÇERİ OCAĞI’NIN KAPATILMASI
Yeniçeriler,Eşkinci Ocağını kapatmak için yeniden ayaklanma çıkardılar.
2. Mahmut,yeniçerilerin itaat altına alınamayacağını anlayınca bu ocağı kapatmaya karar verdi.2.Mahmut,devlet adamlarının,topçu birliklerinin,esnafın ve ulemanın desteğini alarak Yeniçeri Ocağı’nın ortadan kaldırılmasını sağladı(Vaka-i Hayriye1826)
Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından sonra yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adında bir ordu kuruldu.
Yeniçeri Ocağı’nın kapatılmasıyla:
-Devletin merkezi otoritesi güçlenmiştir.
-Yapılacak ıslahatların önündeki en büyük engel kalkmıştır.
ASKERİ ALANDA YAPILAN DİĞER ISLAHATLAR
· Orduya subay yetiştirmek için Harp Okulu açılmıştır.
· Avrupa’dan askeri uzamanlar getirilmiştir.
B-YÖNETİM ALANINDA YAPILAN ISLAHATLAR
· Divan teşkilatı kaldırılarak nazarlıklar(bakanlıklar) kuruldu.
· Hükümet işlerinin yürütülmesi için Meclis-i Vükela,ıslahatları denetlemek için,Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye,devlet memurlarını yargılamak amacıyla Darüşşüray-ı Babıali ve askeri işleri düzenlemek için Darüşşüray-ı Askeri adlı meclis kuruldu
· Dirlik sistemi kaldırıldı.Bunun yerine devlet memurlarına maaş bağlandı.
· Memurlar iç işleri ve dış işleri olmak üzere ikiye ayrıldı.Memurların,atama ve yükselme işleri için rütbe ve nişan sistemi getirildi.
· Posta,polis ve karantina teşkilatları kuruldu.
· Müsadere usulü kaldırılarak özel mülkiyet ve miras hakkı tanındı.
· Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.
· Kılık kıyafette değişiklik yapılarak memurlara fes ve pantolon giyme mecburiyeti getirildi.
· Büyük iller bölünerek yeni iller kuruldu ve bunlar merkeze bağlanarak başlarına valiler atandı.
· Mahalle ve köylere muhtarlar atandı.
· Vergi kuralları yeniden düzenlendi.
C-EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN ISLAHATLAR
· İstanbul’da ilköğretimin zorunlu olması kabul edildi;fakat uygulanamadı.
· Yüksek okullara öğrenci yetiştirmek amacıyla Rüştiye okulları açıldı.
· Enderun Mektebi kaldırılarak yerine devlet memuru yetiştirmek için yeni bir okul kuruldu(Mekteb-i Maarif-i Adliye)
· İlk resmi gazete olan Takvim-i Vekayi çıkarıldı.
· İlk kez Avrupa’ya öğrenciler gönderildi.
· Mekteb-i Tıbbiye ve Mızıkay-ı Hümayun gibi Avrupa tarzı yüksek okullar açıldı.
· Padişah,resmini devlet dairelerine astırdı.
D-EKONOMİ ALANINDA YAPILAN ISLAHATLAR
· Yerli malı kullanılması teşvik edildi.
· Osmanlı tüccarlarının yabancı tüccarlarla rekabet edebilmesi için gümrük vergilerinde düzenlemeler yapılarak kolaylık sağlandı.
· Kapitülasyonlar ve Sanayi İnkilabı’nın olumsuz etkilerini önlemek amacıyla ekonomik alanda düzenlemeler yapıldı.

Teşekkürler...